Schronienie, ewakuacja, pomoc finansowa i psychologiczna. ADRA Polska działa kompleksowo na rzecz uchodźców

Ponad 4,16 mln uchodźców z Ukrainy przekroczyło polsko-ukraińską granicę od początku agresji Rosji na ten kraj. Sytuacja, oczekiwania i potrzeby tej grupy ulegają stopniowej zmianie. Pojawiają się nowe problemy, czas na bardziej kompleksową pomoc – oceniają działacze Fundacji ADRA Polska, która wspiera uchodźców z Ukrainy od pierwszego dnia wojny.

  • Początkowo duża część uchodźców planowała szybki powrót do domu, dziś częściej myślą o pobycie długoterminowym w Polsce
  • Uchodźcy zgłaszają takie trudności psychologiczne, jak poczucie winy, bezsensu, agresja, brak poczucia bezpieczeństwa oraz potrzebę wsparcia swoich dzieci przy ograniczonych własnych zasobach
  • Lipiec będzie trudny dla uchodźców wojennych z Ukrainy ze względu na wygaśnięcie pomocy rządowej i sezon turystyczny
  • Potrzebne jest wsparcie kompleksowe i specjalistyczne, pomagające otrząsnąć się z wojennych traum, odnaleźć na rynku pracy i zasymilować w polskim społeczeństwie
  • Fundacja ADRA Polska pomaga obywatelom Ukrainy dotkniętym wojną poprzez transporty humanitarne, ewakuacje, prowadzenie schronisk dla uchodźców oraz pomoc psychologiczną

Początkowo dominowały osoby całkowicie zaskoczone przez wojnę. Nierzadko osoby, którym udzielaliśmy pomocy, opuściły dom z jedną reklamówką i tym kompletem ubrań, które miały na sobie. Zaskoczone wydarzeniami, w stanie szoku, skupione na tym, by zdołać uciec zagrożeniu, nie miały czasu zaplanować, co dalej. Pierwszą naszą pomocą takim osobom było zapewnienie zakwaterowania i wyposażenia w artykuły pierwszej potrzeby, ewakuacja z Ukrainy i wsparcie na granicy – relacjonuje Karol Templin, kierownik projektu „Kompleksowe wsparcie dla uchodźców z Ukrainy”, który Fundacja ADRA Polska organizuje w partnerstwie z organizacją CARE.

Chcieli wracać, chcą zostać na dłużej

Fundacja ADRA Polska organizuje transporty humanitarne z pomocą rzeczową (żywność, artykuły medyczne i środki higieny), ewakuację osób, pomoc psychologiczną oraz blisko 50 schronisk dla uchodźców. Do tej pory przetransportowała z Ukrainy do Polski prawie 1167 osób. W ubiegłym tygodniu zakończyła się sukcesem ewakuacja 41 mieszkańców Mikołajowa, znajdującego się przy samej linii frontu. Po ponad 1000 przejechanych kilometrów w piątek mieszkańcy Ukrainy dotarli do Rzeszowa i Warszawy. Osoby, które potrzebowały schronienia, znalazły je w schronisku ADRA Polska w Warszawie. Z noclegu w schroniskach prowadzonych przez ADRA do tej pory skorzystało ponad 2 tysiące osób, z czego 64 procent stanowiły kobiety (także dziewczęta) a 38 procent – osoby niepełnoletnie.

Obecnie zgłaszają się do naszych ośrodków przede wszystkim osoby zainteresowane pobytem długoterminowym. Mają w planach znalezienie stałej, legalnej pracy i pozostanie w naszym kraju pół roku, rok lub dłużej, ich dzieci uczęszczają do placówek edukacyjnych. Zakwaterowanie, jakie oferujemy w schroniskach, to dla nich pomoc w znalezieniu pracy i przyszłego zakwaterowania – docelowo planują wynająć mieszkanie– relacjonuje Elżbieta Krzynówek, koordynatorka regionalna Fundacji ADRA Polska. Zmieniło się wyobrażenie uchodźców na temat najbliższej przyszłości. Początkowo słyszałam przede wszystkim „wojna niedługo się skończy, za chwilę wrócę do domu”. Stopniowo sytuacja się zmieniała. Uchodźcy nawiązują relacje między sobą oraz z polskimi sąsiadami, stają się częścią społeczności, znajdują pracę, planują zostać na dłużej, szczególnie, jeśli pochodzą z rejonów zdewastowanych przez wojnę i „nie mają do czego wracać”. Z kolei osoby z zachodniej Ukrainy bardzo często nastawiają się na szybki powrót do domu – uzupełnia Renata Karolewska, koordynatorka regionalna w Fundacji ADRA Polska. 

Odnaleźć sens, zwalczyć poczucie winy, pomóc dziecku i sobie

Zaspokojenie podstawowych potrzeb otwiera przestrzeń na zajęcie się innymi problemami. Oprócz ogólnych wyzwań adaptacyjnych związanych ze znalezieniem się w nowej sytuacji, w obcym kraju oraz brakiem znajomości języka, każda z osób została indywidualnie dotknięta tragedią wojny, m.in. poprzez śmierć bliskiej osoby, separację, utratę mieszkania lub pracy – wyjaśnia pochodząca z Ukrainy psychoterapeutka Roksana Korulczyk. Korulczyk jest jedną z czterech ukraińskich psycholożek, które świadczą pomoc psychologiczną i informacyjną dla uchodźców z Ukrainy w ramach prowadzonej przez Fundację ADRA Polska inicjatywy:

www.HelpUkraine.GrupaWsparcia.pl.

Roksana, Kateryna, Alyona i Yulia dyżurują przy telefonie, na czacie oraz publikują na platformie porady eksperckie. Obecnie najczęściej zgłaszają się do nas uchodźczynie i uchodźcy pytający się, jak mogą odnaleźć na powrót poczucie bezpieczeństwa. Pytają się, czemu reagują na te same sytuacje inaczej niż wcześniej, jak odzyskać sens życia po tym, jak stracili wszystko. Często zmagają się z poczuciem winy, choć nie wiedzą, skąd się ono bierze. Zastanawiają się, jak zarządzać naturalną w ich sytuacji agresją oraz jak mogą pomóc swojemu dziecku w bieżących trudnościach i znaleźć na tę pomoc siłę, skoro nie mają siły pomóc samym sobie – tłumaczy psycholog z HelpUkraine.GrupaWsparcia.pl. Nasi koordynatorzy często zauważają wątpliwości i opory przed sięgnięciem po pomoc. Jest to efekt trudnych doświadczeń z początku wojny oraz dość powszechnego w społeczeństwie ukraińskim przekonania, że pomoc psychologiczna to coś stygmatyzującego i zarezerwowanego dla osób „chorych psychicznie”– uzupełnia ukraińska psycholog.

Lipiec będzie ciężki

Lipiec będzie niełatwym miesiącem dla obywateli Ukrainy, którzy uciekli przed wojną do Polski. Upłynie okres, w którym osobom ich goszczącym przysługuje zwrot kosztów pobytu (40 zł na osobę za dobę. Ceny najmu lokali wzrastają a sezon turystyczny utrudni znalezienie zakwaterowania – ośrodki i hotele będą przyjmować turystów. Kobiety mające pod opieką dzieci potrzebują wsparcia, by odnaleźć się na rynku pracy w Polsce – wylicza Karol Templin, kierownik projektu „Kompleksowe wsparcie dla uchodźców z Ukrainy” z Fundacji ADRA Polska.

Dlatego zespół ADRA Polska ruszył z projektem bezpośredniej pomocy gotówkowej – cash assistance – dla potrzebujących uchodźców, którzy nie skorzystali do tej pory z takiej formy pomocy. Koordynatorzy ADRA jeżdżą obecnie po całej Polsce i zbierają wnioski o przyznanie pomocy od osób, które potrzebują wsparcia finansowego. W ramach tego działania do października 2022 r. Fundacja planuje wesprzeć około 2000 osób. Beneficjenci programu otrzymają kwotę 710 zł na pierwszą osobę w rodzinie i 610 zł dla pozostałych członków rodziny. Pomoc finansowa będzie wypłacana minimum przez 3 miesiące.

Czas na integrację

Fundacja ADRA Polska tworzy również Centra Integracyjne dla Cudzoziemców – miejsca kompleksowej pomocy z eksperckim wsparciem w zakresie psychologii, porad prawnych, nauki języka polskiego a nawet relaksacyjnego masażu. – Wielu uchodźców zostanie z nami na dłużej. Dlatego potrzebne jest wsparcie kompleksowe i specjalistyczne, pomagające otrząsnąć się z wojennych traum, szkolić, uczyć języka, odnaleźć na rynku pracy i zasymilować w polskim społeczeństwie – podsumowuje Karol Templin.

Centra powstaną m.in. w Warszawie, Lublinie i Katowicach. W dalszym etapie ADRA planuje otwarcie kolejnych centrów w innych częściach kraju.

Urszula Hajn, Katarzyna Matysik

***

Fundacja ADRA Polska – powstała w 2009 roku dobroczynna organizacja pożytku publicznego. Jest polskim oddziałem międzynarodowej Fundacji ADRA, działającej obecnie w 118 krajach. Jej celem jest pomoc ludziom w potrzebie, poprzez działania z obszaru edukacji, zdrowia, organizowania źródeł utrzymania oraz pomoc rozwojową i humanitarną w rejonach dotkniętych kataklizmami. Międzynarodowy charakter organizacji pozwala jej działać szybko i efektywnie. Fundacja od pierwszego dnia wojny w Ukrainie wspiera ofiary, organizując transporty humanitarne i zakupując potrzebne materiały oraz busy do rozwożenia pomocy humanitarnej w Ukrainie. ADRA Polska przy wsparciu CARE prowadzi 48 punktów pomocy uchodźcom z Ukrainy zlokalizowanych w całej Polsce . ADRA prowadzi również HelpUkraine.GrupaWsparcia.pl – platformę z telefonem wsparcia oraz całodobowym czatem, oferującą pomoc psychologiczną i informacyjną. Więcej informacji na stronie: www.adra.pl.